Het begin van het jaar 2024 kondigt de volgende belangrijke datum in de procedure voor de sociale verkiezingen aan: de zogenaamde dag "X-30". Deze datum markeert het begin van de gevreesde occulte periode waarin kandidaat-werknemersvertegenwoordigers beschermd zijn tegen ontslag. Voor ondernemingen waar dag X zal plaatsvinden op 13 februari 2024, is de occulte periode al begonnen op 14 januari 2024. Deze bijdrage belicht de essentiële aspecten van de occulte periode in vijf punten.
De occulte periode: vijf takeaways
Occult?
De occulte periode is de periode waarin ondernemingen die sociale verkiezingen moeten organiseren niet (definitief) weten welke werknemers als kandidaat zullen worden voorgedragen. Tijdens deze periode zijn deze onbekende kandidaten al beschermd tegen ontslag. Ontslagen doorvoeren tijdens deze periode wordt daarom sterk afgeraden.
65 dagen of meer?
De start van de occulte periode, dit wil zeggen de start van de periode van ontslagbescherming voor werknemersvertegenwoordigers, is vastgesteld op dag X-30, dit wil zeggen tussen 14 januari 2024 en 27 januari 2024 (afhankelijk van de voor de sociale verkiezingen gekozen datum).
Meestal wordt gezegd dat de occulte periode eindigt wanneer de kandidatenlijsten beschikbaar worden gesteld aan de werkgever, op dag X+35, dit wil zeggen tussen 19 maart 2024 en 1 april 2024. Er moet echter worden opgemerkt dat de vakbondsorganisaties in bepaalde gevallen een oorspronkelijk benoemde kandidaat tot dag X+76 kunnen vervangen. De occulte periode kan zich dus uitstrekken tot deze datum, dit wil zeggen tussen 29 april 2024 en 12 mei 2024.
Als een ontslag nodig blijkt, raden we u daarom sterk aan om te wachten tot dag X+76, omdat u voor die datum onbewust een beschermde werknemer zou kunnen ontslaan, waardoor u uzelf blootstelt aan zware straffen.
Elk ontslag? Wat met beëindiging in onderling akkoord?
De bescherming van werknemersvertegenwoordigers verbiedt elk "ontslag". Elke beëindiging van de arbeidsovereenkomst door de werkgever, met of zonder vergoeding en met of zonder opzeggingstermijn, wordt beschouwd als een ontslag. Merk op dat elke wijziging van een essentieel element van de arbeidsovereenkomst zonder de toestemming van de werknemer een daad van beëindiging is, wat ook een hier verboden ontslagvorm is. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst door de werknemer om dringende redenen die te wijten zijn aan de werkgever, geeft ook aanleiding tot bescherming.
Worden echter niet als verboden ontslag beschouwd: de beëindiging van een arbeidsovereenkomst wegens het verstrijken van een termijn in geval van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur, overmacht of een beëindiging in onderling akkoord tussen de werkgever en de werknemer.
Merk op dat zelfs een ontslag om dringende reden veel complexer is om uit te voeren tijdens de occulte periode. De originele oplossing die het Hof van Cassatie voorstelt, is de werknemer te re-integreren onder voorbehoud van latere erkenning van de dringende reden door de Arbeidsrechtbank en vervolgens de specifieke procedure voor de erkenning van een dringende reden voor de Arbeidsrechtbank te starten binnen drie werkdagen na de re-integratie.
Wat zijn uiteindelijk de risico's?
Als de werkgever de arbeidsovereenkomst van een werknemersvertegenwoordiger of kandidaat-werknemersvertegenwoordiger beëindigt zonder de geldende voorwaarden en procedures na te leven, kan de werkgever een bijzonder hoge vergoeding verschuldigd zijn, variërend van twee tot meer dan acht jaar loon!
Het bedrag van de beschermingsvergoeding hangt af van het tijdstip van ontslag, het aantal dienstjaren van de betrokken werknemer en de vraag of de ontslagen werknemer zijn re-integratie binnen de onderneming tijdig heeft aangevraagd.
Krijgt de werknemer die ontslagen wordt tijdens de occulte periode automatisch een beschermingsvergoeding?
Neen, dat is niet het geval. Een werknemer die ontslagen is tijdens de occulte periode zal enkel van de twee beschermingsvergoedingen (namelijk een forfaitaire vergoeding in functie van de duur van de tewerkstelling in de onderneming en een variabele vergoeding gelijk aan het loon voor de resterende duurtijd van het mandaat) kunnen genieten op voorwaarde dat hijzelf of zijn vakbondsorganisatie een aanvraag tot re-integratie in het bedrijf indient in de vorm en binnen de termijnen voorzien in de wet, én deze aanvraag tot re-integratie wordt afgewezen door de werkgever. De gere-integreerde werknemer zal dus geen enkele beschermingsvergoeding ontvangen, maar enkel het loon dat hij vóór zijn re-integratie verloor.
Op te volgen
In de laatste bijdrage van onze reeks over sociale verkiezingen zullen we de periode na de verkiezingen belichten, in het bijzonder de voorbereidingen voor de oprichting van het sociale overlegorgaan of de sociale overlegorganen
Het Eubelius-team voor sociale verkiezingen staat klaar om u bij te staan tijdens de sociale verkiezingen van 2024 met juridisch advies, ondersteuning bij onderhandelingen en bijstand, alsook vertegenwoordiging voor de rechtbank in geval van geschillen.
